Terapia Neurofeedback

Celem Neurofeedback jest optymalizacja funkcjonowania mózgu, zwiększenie jego efektywności oraz redukowanie zaburzeń.

Z treningów neurofeedback (inna nazwa EEG biofeedback) – nazywanych po polsku treningiem mózgu jako pierwsi korzystali astronauci NASA. Celem tych treningów było doprowadzenie do prawidłowego funkcjonowania fal mózgowych przekładających się na koncentrację, pamięć, zdrowy sen, panowanie nad stresem i koordynację ruchową. Neurofeedback został wpisany do Międzynarodowego Spisu Procedur Medycznych.

Mózg człowieka jest najbardziej skomplikowanym organem w znanym wszechświecie. W każdej sekundzie życia miliardy komórek mózgowych wymienia się informacjami za pomocą skomplikowanych biochemicznych połączeń. Te połączenia mobilizując neurony do działania generują wyraźne impulsy elektryczne. W związku z tym mózg cały czas wykazuje aktywność elektryczną. Działający mózg generuje energię, którą można zidentyfikować w postaci fal elektromagnetycznych o różnej częstotliwości. Badając fale mózgowe możemy dowiedzieć się wielu istotnych informacji dotyczących funkcjonowania mózgu. Możemy wykrywać emocje, poziom stresu i identyfikować wzorce myślenia.

Identyfikujemy 5 podstawowych częstotliwości fal mózgowych:

• Fale alfa: odpowiadają za świadomy relaks (np. podczas medytacji), za spokój i pokojowe nastawienie.
• Fale beta: związane z uwagą, rozwiązywaniem problemów, pełnym skupieniem i innymi zadaniami umysłowymi.
• Fale gamma: odpowiadają za zdolności poznawcze, pamięć, zwiększoną świadomość.
• Fale delta: związane są z głębokim snem.
• Fale theta: stan nieograniczonej kreatywności. To także marzenia, chodzenie “z głową w chmurach”, nieskupianie swoich myśli na zadaniach umysłowych.

Mózg posiada potężną zdolność do ciągłego reagowania na nawet najsłabsze bodźce docierające z niego z milionów receptorów oraz zdolność dostosowywania się do zmieniających warunków, to zjawisko nazwane jest neuroplastycznością. Samo pojęcie powstało w wyniku połączenia dwóch słów – plastyczność oraz neuron. Neuroplastyczność umożliwia tworzenie się nowych połączeń między neuronami, w wyniku czego nawet uszkodzone fragmenty tkanki mózgowej odzyskują swoje poprzednie funkcje. W odzyskiwaniu sprawności mózgu np. po udarach niezbędna jest odpowiednia neurorehabilitacja. Polega ona  na wykonywaniu specjalnych ćwiczeń z dużą ilością powtórzeń. Neurofeedback jest doskonałym urządzeniem pozwalającym na zindywidualizowany trening mózgu w komfortowych warunkach.

Nawet zdrowy mózg nie zawsze może działać całkowicie optymalnie. Często pojawiają się problemy z pamięcią, lęk, depresja, urazy emocjonalne, brak koncentracji, stres i wiele innych niekorzystnych zjawisk. Są one zawsze powiązane z jakimiś zaburzeniami pracy mózgu. Neurofeedback umożliwia identyfikację i likwidację tych zaburzeń oraz poprawę pracy mózgu we wszystkich sferach jego działania. Wpływa korzystnie na sferę emocjonalną, poznawczą i behawioralną. Poprawia sprawność umysłową, koncentrację, opanowanie i stabilność emocjonalną.

Trening neurofeedback, na podstawowym poziomie to nic innego jak trening aktywności fal mózgowych. Taka terapia umożliwia regulację całego centralnego układu nerwowego. Poprzez wykonywanie odpowiednich ćwiczeń wszystkie mechanizmy CUN są optymalizowane i normalizowane.

Terapia Neurofeedback

Neurofeedback jest metodą, w której pacjent odgrywa ważną rolę w procesie uzdrawiania swojego mózgu. Ten rodzaj terapii opiera się na wykorzystaniu innowacyjnej technologii komputerowej, przy wykorzystaniu gier video i animacji.

Przed rozpoczęciem terapii zaleca się wykonanie qEEG, czyli analizy ilościowej EEG, która uwzględnia również częstotliwość fal. Wyniki badania przedstawią ewentualne odstępstwa od prawidłowych wzorców. Dzięki takiej diagnozie można zaplanować prawidłową terapię Neurofeedback.

Neurofeedback pomaga mózgowi nauczyć się określonych reakcji w czasie rzeczywistym. Trening wykorzystuje aktywność elektryczną mózgu przy użyciu encefalogramu (EEG), bazuje na biologicznym sprzężeniu zwrotnym, które dostarcza bieżącą informację o stanie fizjologicznym organizmu. Na głowie pacjenta umieszcza się czepek wyposażony w elektrody, których zadaniem jest rejestracja emitowanych fal mózgowych. Następnie zarejestrowane przez głowicę EEG sygnały są przedstawiane na monitorze pacjenta oraz terapeuty. Zdobywane podczas gry punkty są informacją dla pacjenta, że wykonuje zadanie prawidłowo. Dodatkowo bodźce dźwiękowe i wzrokowe oznaczają, że praca odbywa się w wymaganej częstotliwości.

Informacje są rejestrowane i przetwarzane w systemie komputerowym. W czasie rzeczywistym identyfikowane są odstępstwa od normy i generowane są zadania, których wykonanie pozwala na powrót do fizjologicznej normy. Prawidłowe fale mózgowe są wzmocnione a niepożądane są redukowane. Fale rejestrowane są za pomocą czujników umieszczonych na skórze głowy, zaś wyniki i feedback (sprzężenie zwrotne) przekazywane są osobie poddanej treningowi w formie obrazu, animacji lub dźwięków. Kiedy aktywność mózgu zmienia się w kierunku pożądanym, osoba trenowana otrzymuje pozytywną nagrodę zwrotną. Nagrodami i wzmocnieniem są zmiany w animacji, zmiana tonu dźwięku, w ruchu postaci w grze wideo. Jeśli fale mózgowe nie znajdują się tam, gdzie być powinny, komputer działa jak trener i dopasowuje je, ułatwiając pacjentowi powrót na właściwe tory. Dzięki neurofeedbackowi można uzyskać optymalną kontrolę nad funkcjami swojego mózgu. Taki trening może pomóc w wielu aspektach życia, w tym w sferze zawodowej, w szkole, w domu i w relacjach społecznych.

Neurofeedback idealnie sprawdza się także w terapii dzieci cierpiących na zaburzenia lękowe, depresję, ADHD lub nadmierny stres. Skuteczne leczenie z wykorzystaniem tej metody ma pozytywny wpływ na opanowanie emocji, poprawę koncentracji i pamięci, a także zwiększa odporność psychiczną na stres, poprawia zdolność koncentracji, minimalizuje stany lękowe i normuje fazy snu.

Do najważniejszych wskazań klasyfikujących pacjenta do terapii neurofeedback zalicza się:

• zespół deficytu uwagi (ADD),
• zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD),
• lęki,
• zaburzenia snu,
• nerwica,
• autyzm,
• rehabilitacja po udarze mózgu i innych uszkodzeniach.

Efekty

Neurofeedback oferuje wiele korzyści, może pomóc osobom w każdym wieku. Jest bezpieczny i nieinwazyjny, nie zmienia mózgu.

Osoby, które uczestniczyły w sesjach neurofeedbacku, odnotowały poprawę w wielu aspektach życia. Statystyki wskazują na dowody w postaci korzyści takich jak:

• Poprawa nastroju,
• Poprawa pamięci,
• Zwiększona sprawność umysłowa,
• Poprawa koncentracji,
• Lepsza kontrola emocji,
• Redukcja impulsywności,
• Obniżenie niepokoju i stresu,
• Zmniejszenie gniewu,
• Złagodzenie bólu,
• Zwiększenie energii,
• Spokojny sen.

Wyniki badań wykazują także szereg korzyści płynących z neurofeedbacku dla różnych problemów na tle psychiatrycznym, behawioralnym i poznawczym. Najważniejsze z nich to:

• Uzależnienia: Wyniki badań mówiły o zredukowaniu chęci sięgania po substancje uzależniające i łatwiejsze radzenie sobie z objawami odstawienia u osób z uzależnieniami. Neurofeedback istotnie polepszył statystyki abstynencji u osób z uzależnieniami już po roku od startu leczenia.
• ADHD: Zwiększone utrzymanie koncentracji uwagi czy poprawa kontroli impulsów to jedne z plusów zauważonych u osób z ADHD według badań z 2021 roku.
• Zaburzenia ze spektrum autyzmu: U dzieci z autyzmem neurofeedback wpłynął na zmniejszenie agresji oraz poprawę współpracy, komunikacji, koncentracji uwagi i aspektów sensoryczno-motorycznych.
• Zaburzenia lękowe i stres: Neurofeedback pomaga w redukcji stresu i lęku, a efekty utrzymują się po zakończeniu pakietu sesji.
• CHAD (choroba afektywna dwubiegunowa): Ta metoda pomaga osobom z CHAD, lepiej radzić sobie ze swoimi emocjami, a co za tym idzie zmniejszyć ich intensywne wahania.
• Depresja: Badania mówią, że neurofeedback pomaga zmniejszyć objawy depresyjne. Naukowcy sugerują, że taka terapia może znacznie wspomóc leczenie poważnych zaburzeń depresyjnych.
• Przewlekły ból: Statystyki mówią, że neurofeedback wpływa pozytywnie na zmniejszenie intensywności bólu u osób z fibromialgią, migrenami i innymi dolegliwościami w tym obszarze.
• OCD: Naukowcy stwierdzili korzystny wpływ neurofeedbacku w leczeniu zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego i zaburzeń pokrewnych (trichotillomania/wyrywanie włosów, zaburzenie dysmorficzne ciała).
• Problemy z pamięcią: Badanie z 2021 roku przeprowadzone w Japonii wykazało poprawę w obszarze semantycznej i epizodycznej pamięci długotrwałej po sesjach terapeutycznych neurofeedbacku.
• PTSD: Osoby z zespołem stresu pourazowego (PTSD) mają zaburzoną komunikację w obszarze mózgu. Badanie z 2020 roku przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych wykazało, że neurofeedback pomógł przywrócić zdrowe wzorce połączeń w mózgu u osób z PTSD. U uczestników badania zmniejszyło się nasilenie objawów PTSD, a poprawa ta utrzymywała się w obserwacji przez 3 miesiące. W efekcie ponad 61% osób korzystających z neurofeedbacku nie spełniało już kryteriów PTSD po zakończeniu sesji.
• Traumatyczne urazy mózgu / wstrząsy: Wstępne dane z 2017 roku sugerują zmniejszenie problemów z utrzymaniem uwagi czy związanych z nastrojem.

Neurofeedback pomógł również pacjentom z innymi problemami klinicznymi np. fobiami, zaburzeniami zachowania, schizofrenią, zaburzeniami snu i zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS).

Neurofeedback nie stanowi alternatywy dla farmakoterapii, natomiast w wielu  chorobach skutecznie ją zastępuje lub uzupełnia.

Terapia przeprowadzana przez wykwalifikowanego specjalistę jest całkowicie nieinwazyjna i bezpieczna.

Ewentualne niepożądane zjawiska związane z terapią Neurofeedback

Zdarza się bardzo rzadko, że u pacjentów występują niegroźne skutki uboczne. Zaliczamy do nich między innymi uczucie zmęczenia, ból głowy, rozdrażnienie lub pobudzenie. Przyczyną może być zbyt długa dla nich lub zbyt intensywna sesja terapeutyczna. Wszystkie dolegliwości mijają krótko po zakończeniu sesji.

Mimo prawidłowego zidentyfikowania problemów i właściwie dobranego treningu, nie wszystkie osoby potrafią nauczyć się kontrolowania pracy swego mózgu. W takich przypadkach terapia może nie przynieść założonych efektów.

Firma Life Medica oferuje państwu najbardziej zaawansowany w Polsce 4-kanałowy NeuroFeedbeck 5 generacji z profesjonalną obsługą tego urządzenia, pomoc psychologiczną, a także pomoc w innych zakresach optymalizowania parametrów zdrowia.